Het lust my op een bas,
met hart gespanne snaren,
van styven wind gezweept,
den aardbol rond te varen!
Het lust my op een bas,
met hart gespanne snaren,
van styven wind gezweept,
den aardbol rond te varen!
De
deftige
Amsterdammers
uit
de
achttiende
eeuw
hadden
een
merkwaardige
muziekvoorkeur.
Ze
speelden
en
zongen
graag
de
wijsjes
die
klonken
in
de
speelhuizen
–
de
beruchte
huizen
van
drank,
zwier
en
erotisch
vertier.
De
speelhuismuziek
werd
gebundeld
en
gedrukt
door
succesvolle
muziekuitgevers.
Een
van
de
muziekseries,
De
Nieuwe
Hollandsche
Schouwburg,
vinden
we
terug
in
het
gelijknamige
muziekprogramma.
Een
vertelconcert
rond
het oude uitgaansleven.
Frivole
muziek
op
Amsterdamse
regenten-
lessenaars
Wat
stond
er
in
de
18e
eeuw
op
de
lessenaars
van
de
Amsterdamse
regenten;
wat
speelden
de
amateurs
uit
de
‘betere
kringen’?
Misschien
een
sonate
van
Nozeman
of
Corelli,
een
concertje
van
Vivaldi
of
Pepusch….maar
vooral
muziek
van
de
onderkant
van
de
Amsterdamse
samenleving en het frivole uitgaansleven!
De
Amsterdamse
muziekdrukkers
gaven
heel
wat
boeken
met
die
muziek
uit.
Zo’n
boek
was
niet
goedkoop
–
alleen
de
beter
gesitueerden
konden
zich
de
aanschaf
veroorloven.
Een
aantal
van
die
boeken
verscheen
in
series.
De
Nieuwe
Hollandsche
Schouwburg
was
de
laatste
serie,
uitgegeven
tussen
1751
en
1771.
Jos
Koning
–
lid
van
Twee
Violen
en
een
Bas
–
heeft
een
boek
over
deze
serie
gepubliceerd.
De
muziek
was
vaak
afkomstig
uit
de
speelhuizen
(kroeg,
danszaal
plus
bordeel).
Daar
zette
de
bargoense
tegencultuur
van
het
laagste
stadsvolk
de
toon.
Toch
kwamen
hoge
heren
daar
ook
graag
een
kijkje
nemen.
De
muziekboeken
werden
uitgebreid
met
muziek
uit
de
kermissen
in
de
dorpen
rond
de
stad.
Zó
groot
was
de
verkoop
dat
de
uitgevers
naar
een
derde
bron
grepen:
de
Amsterdamse
schouwburg.
Ondanks
het
culturele
tintje
gistte het daar van lichtzinnigheid.
Twee
Violen
en
een
Bas
laat
de
muziek
uit
De
Nieuwe
Hollandsche
Schouwburg
horen.
Daarbij
vertelt
het
trio
de
verhalen
uit
speelhuis,
kermis
en
schouwburg,
gebaseerd op ooggetuigenverslagen en politierapporten.
DE NIEUWE HOLLANDSCHE
SCHOUWBURG